بهترین زمان سفر به تنگه ظلمات: راهنمای جامع فصلی برای تجربه ای بی نظیر در قلب کویر ایران

بهترین زمان برای سفر به تنگه ظلمات، فصول بهار (اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت) و پاییز (مهر تا اواسط آذر) است. در این فصول، آب و هوای معتدل و دلپذیر، شرایط ایده آلی را برای طبیعت گردی و اکتشاف در این جاذبه منحصر به فرد کویری فراهم می آورد و از گرمای طاقت فرسای تابستان یا سرمای شدید زمستان جلوگیری می کند.

تنگه ظلمات، پدیده ای شگرف در میان گستره وسیع کویر مرکزی ایران، نه تنها با ساختار زمین شناختی خاص خود، بلکه با بازی نور و سایه و سکوت عمیقش، هر ساله طبیعت گردان و ماجراجویان بسیاری را به خود جذب می کند. این جاذبه طبیعی بکر و کمتر شناخته شده، فرصتی بی بدیل برای تجربه آرامش کویر، رصد ستارگان و عکاسی از مناظر خیره کننده را ارائه می دهد. با این حال، ماهیت خشن و غیرقابل پیش بینی محیط کویری، اهمیت انتخاب زمان مناسب برای سفر را دوچندان می کند. برنامه ریزی دقیق فصلی، نه تنها ایمنی سفر را تضمین می کند، بلکه امکان بهره مندی حداکثری از زیبایی های این منطقه را نیز فراهم می آورد.

تنگه ظلمات: نگین پنهان کویر مرکزی ایران

تنگه ظلمات، نامی که شاید در ابتدا تداعی گر مکانی مرموز و دور از دسترس باشد، اما در حقیقت، گنجینه ای طبیعی و شگفت انگیز در دل بیابان های ایران است که با ویژگی های منحصربه فرد خود، تجربه ای فراموش نشدنی را برای هر بازدیدکننده رقم می زند.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت زمین شناختی

برخلاف برخی اطلاعات نادرست رایج، تنگه ظلمات در استان سمنان، در جنوب شهرستان گرمسار و در قلب پارک ملی کویر واقع شده است. این منطقه حفاظت شده که یکی از بزرگترین پارک های ملی ایران محسوب می شود، زیستگاه گونه های متنوع گیاهی و جانوری است و نقش مهمی در حفظ اکوسیستم کویری ایفا می کند. تنگه ظلمات در سال ۱۳۸۴ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است که نشان از ارزش بالای طبیعی و زمین شناختی آن دارد.

از نظر زمین شناسی، تنگه ظلمات حاصل هزاران سال فرسایش آبی و بادی است که بر روی لایه های رسوبی کویری اثر گذاشته است. طول این تنگه حدود ۲ کیلومتر است و دیواره های سنگی آن، که در قسمت شمالی کوتاه تر و در بخش جنوبی به ارتفاعی بالغ بر ۳۰ متر می رسند، دالان هایی طبیعی و شگفت انگیز را پدید آورده اند. در میان مسیر، تخته سنگ های عظیم به هم رسیده اند و راه های باریک و گاه صعب العبوری را ایجاد کرده اند که پیمایش در آن ها، خود بخشی از ماجراجویی سفر است. این ساختار پیچیده و دالان های طبیعی، چشم اندازی منحصربه فرد از هنر طبیعت را به نمایش می گذارد.

چرا نام «ظلمات»؟ رمزگشایی از تاریکی و روشنایی تنگه

نام ظلمات برای این تنگه، ریشه در تجربه بصری بازدیدکنندگان دارد. با ورود به دالان های عمیق تنگه، در ابتدا ممکن است حس تاریکی مطلق بر انسان غلبه کند. اما با پیشروی در مسیر و عبور از پیچ و خم های سنگی، روزنه های نور خورشید که از میان شکاف های دیواره ها به داخل می تابند، فضایی سحرآمیز و رؤیایی خلق می کنند. این بازی نور و سایه، به همراه نسیم خنکی که در اعماق تنگه جریان دارد، حس آرامش و شگفتی خاصی را به ارمغان می آورد. گویی طبیعت در این مکان، تابلویی زنده از تضاد تاریکی و روشنایی را پیش روی چشمان قرار داده است؛ تضادی که تجربه ای عمیق و به یادماندنی از این مکان را در ذهن حک می کند و به بازدیدکنندگان این امکان را می دهد که معنای واقعی ظلمات را در دل خود کویر درک کنند.

تنگه ظلمات، با دیواره های عظیم و دالان های پیچ درپیچ خود، تندیسی طبیعی از قدرت فرسایش آب و باد در طول هزاران سال است. این پدیده زمین شناختی نه تنها نمادی از زیبایی های پنهان کویر است، بلکه تجربه ای عمیق از سکوت و آرامش را برای هر طبیعت گرد به ارمغان می آورد.

چالش های کویرنوردی و ضرورت برنامه ریزی فصلی

سفر به مناطق کویری، به ویژه مکان هایی مانند تنگه ظلمات که در عمق پارک ملی کویر قرار دارند، نیازمند برنامه ریزی دقیق و درک عمیقی از شرایط محیطی است. انتخاب زمان مناسب، نه تنها بر تجربه سفر تأثیر می گذارد، بلکه مستقیماً با ایمنی و سلامت بازدیدکنندگان در ارتباط است.

نوسانات دمایی و تأثیر آن بر سلامت و ایمنی

کویر، سرزمینی با نوسانات دمایی شدید است؛ روزهای سوزان و شب های سرد، ویژگی های بارز این اقلیم محسوب می شوند. در فصول گرم سال، گرمای طاقت فرسای روز می تواند منجر به گرمازدگی شدید، کم آبی بدن و خطرات جدی برای سلامتی شود. از سوی دیگر، در فصول سرد، سرمای سوزان شب و احتمال یخبندان، نیازمند تجهیزات مناسب و آمادگی جسمانی بالا است. علاوه بر این، شرایط آب و هوایی نامساعد مانند طوفان های شن و بارندگی های شدید (که می توانند منجر به سیلاب های ناگهانی در تنگه ها شوند) نیز از جمله چالش هایی هستند که برنامه ریزی فصلی را حیاتی می سازند. شناخت این نوسانات و برنامه ریزی بر اساس آن ها، اولین گام برای سفری ایمن و لذت بخش است.

حفظ محیط زیست و تجربه پایدار

پارک ملی کویر، یک منطقه حفاظت شده با اکوسیستم شکننده و منحصر به فرد است. هر بازدیدکننده، مسئولیت حفظ این میراث طبیعی را بر عهده دارد. برنامه ریزی صحیح و انتخاب زمان مناسب برای سفر، به کاهش تأثیرات مخرب انسانی بر محیط زیست کمک می کند. برای مثال، سفر در فصول معتدل، علاوه بر راحتی بیشتر برای گردشگر، به حفظ آرامش حیات وحش در فصول زاد و ولد یا کمبود آب کمک می کند. رعایت اصول طبیعت گردی مسئولانه، از جمله عدم رهاسازی زباله، عدم آسیب رساندن به پوشش گیاهی و حیات وحش، و پایبندی به مسیرهای مشخص شده، برای تضمین پایداری این جاذبه ارزشمند برای نسل های آینده ضروری است. تجربه پایدار، نه تنها به معنای لذت بردن از زیبایی های طبیعی است، بلکه شامل حفاظت از آن برای دیگران نیز می شود.

تحلیل فصلی: انتخاب بهینه برای سفر به تنگه ظلمات

انتخاب بهترین زمان برای سفر به تنگه ظلمات، نیازمند درک دقیق شرایط آب و هوایی و ویژگی های منحصر به فرد هر فصل در منطقه کویری است. هر فصل، جلوه ها و چالش های خاص خود را به همراه دارد.

بهار در تنگه ظلمات: طراوت، اعتدال و جوانه زدن حیات

فصل بهار، به ویژه اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت، یکی از ایده آل ترین زمان ها برای بازدید از تنگه ظلمات است. در این دوره، آب و هوای کویر به سمت اعتدال پیش می رود؛ روزها معتدل و دلنشین هستند و شب ها خنکی ملایمی بر منطقه حاکم است که برای اقامت شبانه در کویر یا رصد ستارگان بسیار مطلوب است. بارندگی های بهاری، هرچند کم، اما می توانند باعث رویش پوشش گیاهی نوپا در اطراف تنگه شوند و منظره ای سرسبز و دلپذیر را در کنار صخره های قهوه ای و خاکستری کویر خلق کنند. آسمان صاف و آبی در طول روز و فرصت های بی نظیر برای عکاسی، از دیگر جذابیت های سفر به تنگه ظلمات در بهار است. با این حال، نوسانات دمایی بین صبح زود و میانه روز، و همچنین بین روز و شب، ایجاب می کند که لباس لایه لایه به همراه داشته باشید تا در برابر تغییرات ناگهانی دما آماده باشید. این فصل برای خانواده ها، طبیعت گردان، عکاسان و علاقه مندان به پیاده روی در طبیعت بسیار مناسب است.

تابستان در تنگه ظلمات: خطرات پنهان و توصیه های جدی

سفر به تنگه ظلمات در فصل تابستان، به شدت توصیه نمی شود. گرمای طاقت فرسای و سوزان کویر در طول روز، می تواند به درجه ای غیرقابل تحمل برسد. دمای بالای هوا، نه تنها باعث ناراحتی شدید می شود، بلکه خطر گرمازدگی، کم آبی شدید بدن، و مشکلات جدی سلامتی را به همراه دارد. شب های تابستان نیز در کویر مرکزی اغلب گرم هستند و از خنکی لازم برای استراحت و ریکاوری برخوردار نیستند. علاوه بر این، در فصول گرم، فعالیت حیوانات وحشی، به ویژه خزندگان و حشرات، به دلیل جستجوی آب و غذا، افزایش می یابد که می تواند خطرات بیشتری را برای بازدیدکنندگان غیرمجهز ایجاد کند. اگر به دلایلی اجبار به سفر در تابستان دارید، برنامه ریزی دقیق برای بازدید فقط در ساعات طلوع یا غروب خورشید، همراهی حتمی با راهنمای مجرب و محلی، و به همراه داشتن مقادیر فراوان آب و مایعات ضروری است. اما به طور کلی، توصیه قاطع این است که از سفر در تابستان به این منطقه اجتناب شود.

پاییز در تنگه ظلمات: آرامش کویر و جلوه های بی بدیل آسمان شب

فصل پاییز، به ویژه از مهر تا اواسط آذر، یکی دیگر از بهترین زمان ها برای بازدید از تنگه ظلمات است. با گذر از گرمای تابستان، آب و هوای منطقه دوباره به سمت اعتدال و دلپذیری گرایش پیدا می کند. روزها خنک و مطبوع هستند و شب ها با افت دما، به سمت سردی می روند که شرایطی ایده آل برای رصد آسمان پرستاره کویر فراهم می آورد. کویر مرکزی ایران، به دلیل دوری از آلودگی نوری شهرها، یکی از بهترین نقاط برای تماشای کهکشان راه شیری و پدیده های نجومی است. رنگ های گرم و طلایی طبیعت کویر در پاییز، مناظر بدیعی برای عکاسی خلق می کند و آرامش حاکم بر منطقه به دلیل کمتر بودن جمعیت گردشگران، تجربه ای معنوی و عمیق تر را امکان پذیر می سازد. همراه داشتن لباس گرم کافی برای شب و آمادگی برای کاهش دما، از الزامات سفر پاییزی است. این فصل برای رصدگران آسمان شب، گروه های کویرنوردی، و افرادی که به دنبال سکوت و آرامش هستند، انتخابی بی نظیر خواهد بود.

زمستان در تنگه ظلمات: سکوت سرد و زیبایی های خاص برای ماجراجویان

فصل زمستان در تنگه ظلمات، تجربه ای کاملاً متفاوت و چالش برانگیز را ارائه می دهد. روزها خنک هستند، اما شب ها بسیار سرد می شوند و احتمال یخبندان وجود دارد. این شرایط، سفر را برای گردشگران عادی دشوار می سازد و تنها برای طبیعت گردان حرفه ای و ماجراجویان باتجربه که به تجهیزات کامل زمستانی، از جمله لباس های گرم چندلایه، کیسه خواب مناسب دمای زیر صفر، و ابزارهای گرمایشی مجهز هستند، توصیه می شود. زیبایی های زمستان کویر، شامل سکوت عمیق و منظره های خاص در هوای صاف و پاک، برای عکاسان و افرادی که به دنبال تجربه های خاص و کمتر دیده شده هستند، جذابیت دارد. با این حال، آمادگی جسمانی بالا و توانایی مقابله با شرایط سخت آب و هوایی از پیش شرط های اصلی سفر زمستانی به این منطقه است. باید تأکید کرد که بدون تجربه و تجهیزات کافی، سفر در زمستان می تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد.

برنامه ریزی دقیق روزانه: کلید تجربه موفق در تنگه ظلمات

علاوه بر انتخاب فصل مناسب، زمان بندی دقیق ساعات حضور در تنگه ظلمات در طول روز نیز نقش حیاتی در ایمنی و کیفیت تجربه سفر ایفا می کند. بهره برداری از نور مناسب و اجتناب از خطرات احتمالی، مستلزم آگاهی از الگوهای طبیعی منطقه است.

طلوع تا میانه روز: بهره برداری از بهترین شرایط آب و هوایی و نوری

بهترین زمان برای ورود به تنگه ظلمات، ساعات اولیه صبح و بلافاصله پس از طلوع خورشید است. در این ساعات، هوا هنوز خنک و دلپذیر است و از گرمای طاقت فرسای میانه روز خبری نیست. این شرایط، فرصت کافی برای پیمایش ایمن و لذت بخش در طول تنگه را فراهم می آورد. نور ملایم و طلایی خورشید در ساعات ابتدایی صبح، ایده آل ترین شرایط نوری را برای عکاسی از ساختارهای سنگی منحصر به فرد و بازی نور و سایه در دالان های تنگه ایجاد می کند. هرچه به میانه روز نزدیک تر می شوید، دما به سرعت افزایش می یابد و پیمایش دشوارتر می شود. بنابراین، برنامه ریزی برای آغاز زودهنگام فعالیت و خروج از تنگه پیش از اوج گرما، یک اصل کلیدی در کویرنوردی محسوب می شود.

پیش از غروب آفتاب: اولویت با ایمنی و اجتناب از خطرات شبانگاهی

یکی از مهم ترین توصیه های ایمنی در سفر به تنگه ظلمات، اطمینان از بازگشت به محل اقامت یا خروج از منطقه پیش از غروب کامل آفتاب و تاریکی شب است. تاریکی کویر، به ویژه در محیط های بکر و ناشناخته مانند تنگه ظلمات، می تواند خطرات متعددی را به همراه داشته باشد. گم شدن در مسیرهای پیچیده، مواجهه با حیوانات وحشی که اغلب در شب فعال تر می شوند (مانند شغال، گرگ، و خزندگان)، و افت شدید دما، تنها بخشی از این خطرات هستند. عدم وجود آنتن دهی تلفن همراه در بسیاری از نقاط کویر و تنگه، شرایط اضطراری را پیچیده تر می کند. بنابراین، برنامه ریزی دقیق برای بازگشت قبل از غروب آفتاب، و در صورت لزوم، استفاده از چراغ قوه قوی و تجهیزات ناوبری، برای حفظ ایمنی ضروری است. ایمنی، همواره باید اولویت اصلی هر کویرنورد باشد.

راهنمای جامع سفر به تنگه ظلمات: نکات کلیدی برای یک کویرنوردی مسئولانه

برای تجربه یک سفر ایمن، لذت بخش و مسئولانه به تنگه ظلمات، رعایت نکات زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:

الزامات قانونی و هماهنگی های لازم

تنگه ظلمات در محدوده پارک ملی کویر قرار دارد که یک منطقه حفاظت شده محسوب می شود. از این رو، بازدید از آن مستلزم اخذ مجوز رسمی از سازمان حفاظت محیط زیست و مدیریت پارک ملی کویر است. بدون این مجوز، ورود به منطقه غیرقانونی بوده و می تواند با جرائم محیط زیستی همراه باشد. همچنین، به دلیل بکر و ناشناخته بودن مسیرها و چالش های خاص کویری، همراهی با راهنمای مجرب و آشنا به منطقه، از اهمیت حیاتی برخوردار است. راهنمایان محلی، نه تنها در مسیریابی صحیح کمک می کنند، بلکه در مواجهه با شرایط غیرمنتظره و خطرات احتمالی نیز می توانند راهگشا باشند. توصیه می شود از طریق تورهای معتبر و سازمان یافته اقدام به سفر کنید.

لیست جامع تجهیزات فردی

آمادگی با تجهیزات مناسب، ضامن آسایش و ایمنی شما در کویر است. لیست زیر، موارد ضروری را شامل می شود:

• آب و مایعات کافی: حیاتی ترین نیاز در کویر. حتی در فصول سرد، مصرف آب بالا است.
• کلاه آفتابی و کرم ضد آفتاب: برای محافظت در برابر تابش شدید خورشید.
• عینک دودی: برای محافظت چشم ها در برابر نور و شن.
• لباس مناسب فصلی (لایه لایه): برای انطباق با نوسانات دمایی کویر. در بهار و پاییز، لباس های سبک برای روز و گرم برای شب. در زمستان، لباس های بسیار گرم.
• کفش مناسب پیاده روی: مقاوم، راحت و مناسب برای مسیرهای سنگی و شنی.
• کوله پشتی سبک: برای حمل لوازم ضروری.
• کیت کمک های اولیه: شامل داروهای شخصی و اقلام ضروری برای حوادث جزئی.
• خوراکی های سبک و انرژی زا: مانند میوه های خشک، آجیل، خرما.
• چراغ قوه یا هدلایت: حتی اگر قصد اقامت شبانه ندارید، برای شرایط اضطراری.

انتخاب وسیله نقلیه و ابزارهای ناوبری

مسیر دسترسی به تنگه ظلمات اغلب شنی و ناهموار است و نیازمند خودروی آفرود یا دو دیفرانسیل مجهز است. خودروهای سواری معمولی به هیچ عنوان برای این مسیر مناسب نیستند و می توانند منجر به گیر افتادن در شن یا آسیب فنی شوند. همچنین، به دلیل عدم آنتن دهی تلفن همراه در بسیاری از نقاط کویر، اتکا به ابزارهای ناوبری مستقل مانند GPS ماهواره ای، قطب نما و نقشه چاپی منطقه ضروری است. شناخت مسیر و داشتن مهارت در استفاده از این ابزارها، می تواند در شرایط اضطراری حیاتی باشد.

اصول اخلاق محیط زیستی: میراث داری از طبیعت

هر بازدیدکننده، وظیفه دارد با طبیعت احترام آمیز رفتار کند. عدم رهاسازی هیچ گونه زباله (حتی ته سیگار یا پوست میوه)، جمع آوری زباله های خود و دیگران، و برگرداندن آن ها به خارج از منطقه، از اصول اساسی است. احترام به حیات وحش و پوشش گیاهی، به معنای عدم تعقیب حیوانات، عدم آسیب رساندن به گیاهان، و عدم برداشت هرگونه سنگ یا شیء از طبیعت است. پرهیز از روشن کردن آتش در خارج از نقاط مجاز، و خاموش کردن کامل آن در صورت لزوم، برای جلوگیری از حریق های گسترده کویری حیاتی است. همچنین، پیش از حرکت، بررسی دقیق پیش بینی آب و هوا برای اطمینان از عدم وجود طوفان شن یا بارندگی های شدید (که می توانند منجر به سیلاب های ناگهانی شوند) الزامی است. این اصول، نه تنها به حفظ طبیعت کمک می کنند، بلکه تجربه ای مسئولانه و عمیق تر از سفر را برای شما به ارمغان می آورند.

سفر به تنگه ظلمات تنها یک ماجراجویی نیست، بلکه تمرینی برای همزیستی مسالمت آمیز با طبیعت و درک مسئولیت فردی در حفظ میراث های طبیعی است. هر قدم ما در این مسیر، می تواند تأثیری پایدار بر آینده این اکوسیستم بکر داشته باشد.

اقامتگاه ها و مراکز پشتیبانی در نزدیکی تنگه ظلمات

برنامه ریزی برای اقامت، بخش مهمی از هر سفر به مناطق دورافتاده و کویری است. با توجه به ماهیت حفاظت شده منطقه و کمبود امکانات در نزدیکی تنگه ظلمات، آگاهی از گزینه های موجود و نحوه مدیریت اقامت ضروری است.

گزینه های موجود و اهمیت رزرو قبلی

تنگه ظلمات در داخل پارک ملی کویر قرار دارد و دسترسی به آن نیازمند مجوز است. امکانات اقامتی در نزدیکی تنگه محدود هستند و عمدتاً شامل مهمانسراهای محیط بانی یا کاروانسراهای تاریخی می شود که برخی از آن ها توسط سازمان میراث فرهنگی و محیط زیست اداره می شوند. کاروانسرای قصر بهرام، یکی از شناخته شده ترین و مجهزترین اقامتگاه های تاریخی در پارک ملی کویر است که می تواند گزینه مناسبی برای اقامت شبانه باشد. این کاروانسرا، علاوه بر امکانات اولیه، فرصت تجربه اقامت در یک بنای تاریخی را نیز فراهم می آورد. با این حال، ظرفیت این اقامتگاه ها محدود است و به ویژه در فصول پربازدید (بهار و پاییز)، رزرو قبلی و قطعی اقامتگاه از طریق مراجع ذی ربط یا تورهای سازمان یافته حیاتی است. کمپینگ در مناطق مشخص شده و با هماهنگی مسئولین پارک ملی نیز می تواند گزینه ای برای ماجراجویان باشد، اما نیازمند تجهیزات کامل کمپینگ و تجربه قبلی است.

ملاحظات مربوط به زیرساخت ها

به دلیل ماهیت بکر و حفاظت شده منطقه، انتظار وجود امکانات رفاهی و خدماتی گسترده در نزدیکی تنگه ظلمات منطقی نیست. فروشگاه، رستوران، پمپ بنزین و مراکز درمانی در فاصله قابل توجهی قرار دارند. این بدان معناست که بازدیدکنندگان باید خودکفا باشند و تمامی لوازم ضروری، از جمله آب، غذا، سوخت اضافی و داروهای مورد نیاز خود را به همراه داشته باشند. عدم دسترسی به شبکه تلفن همراه در بسیاری از نقاط، نیاز به ابزارهای ارتباطی اضطراری مانند تلفن ماهواره ای را برای تیم های حرفه ای پررنگ تر می کند. بنابراین، بررسی دقیق نیازها و تأمین تمامی مایحتاج پیش از ورود به پارک ملی کویر، برای جلوگیری از هرگونه مشکل یا کمبود ضروری است. آمادگی برای شرایطی با امکانات محدود، بخش جدایی ناپذیری از تجربه کویرنوردی در این منطقه است.

جاذبه های پیرامونی تنگه ظلمات: تکمیل یک سفر کویری

سفر به تنگه ظلمات فرصتی است تا از سایر جاذبه های طبیعی و تاریخی بی نظیر منطقه پارک ملی کویر نیز بازدید کنید و تجربه کویرگردی خود را غنی تر سازید. این جاذبه ها، هر کدام داستانی از تاریخ و طبیعت کویر را روایت می کنند:

• کویر مرنجاب: یکی از مشهورترین کویرهای ایران با تپه های شنی زیبا، رمل های روان و دریاچه نمک که فرصت شترسواری، سافاری و رصد ستارگان را فراهم می آورد.
• قلعه کرشاهی: یک قلعه تاریخی که بر فراز تپه ای در دل کویر قرار گرفته و معماری باستانی آن، داستان هایی از دوران های گذشته را بازگو می کند. بازدید از این قلعه، دیدگاهی تاریخی به منطقه می بخشد.
• جزیره سرگردانی: در میان دریاچه نمک قم، این جزیره نمکی در فصول کم آبی پدیدار می شود و منظره ای وهم انگیز و منحصربه فرد را به نمایش می گذارد. هنگام خشکی دریاچه، مسیر دسترسی به آن باز می شود.
• کاروانسرای قصر بهرام: یک کاروانسرای تاریخی باشکوه از دوران صفویه که به عنوان یکی از مهم ترین اقامتگاه ها در مسیرهای تجاری کهن، امروزه محلی برای اقامت و استراحت کویرنوردان است.
• منطقه فسیل آباد: منطقه ای با یافته های فسیلی که نشان دهنده حیات باستانی در این سرزمین کویری است و برای علاقه مندان به دیرینه شناسی جذابیت دارد.
• کوه دم: کوهی با ساختار زمین شناختی خاص در شرق تنگه ظلمات که برای کوهنوردان و طبیعت گردان حرفه ای جذابیت دارد و چشم اندازهای وسیعی از کویر را ارائه می دهد.
• صحرای ریگ جن: یکی از اسرارآمیزترین و صعب العبورترین مناطق کویری ایران با تپه های ماسه ای گسترده که به دلیل افسانه های محلی و دشواری عبور از آن، به مثلث برمودای ایران مشهور است. بازدید از آن نیازمند تخصص و آمادگی بسیار بالا است.
• معدن نمک گرمسار: تامین کننده بخش عمده ای از نمک کشور که با غارهای نمکی، تونل های پیچ درپیچ و کریستال های نمک، جلوه های بصری خاصی را به وجود آورده است. برخی گردشگران برای نمک درمانی نیز به این منطقه می آیند.
• منطقه حفاظت شده یخاب: منطقه ای با تنوع زیستی بالا که مکمل پارک ملی کویر محسوب می شود و برای مشاهده حیات وحش کویری و پرنده نگری می تواند جذاب باشد.

جمع بندی: برنامه ریزی مسئولانه، تجربه ماندگار

سفر به تنگه ظلمات، گنجینه ای پنهان در قلب کویر مرکزی ایران، تجربه ای بی نظیر و فراموش نشدنی را برای علاقه مندان به طبیعت و ماجراجویی رقم می زند. اما برای بهره مندی حداکثری از زیبایی های این منطقه و تضمین ایمنی سفر، برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه، به ویژه در انتخاب بهترین زمان سفر، امری حیاتی است. فصول بهار و پاییز، با آب و هوای معتدل و دلپذیر خود، ایده آل ترین شرایط را برای اکتشاف و عکاسی فراهم می آورند، در حالی که تابستان به دلیل گرمای شدید و زمستان به واسطه سرمای طاقت فرسا، چالش های جدی را به همراه دارند.

پیمایش در دالان های تاریک و روشن تنگه، رصد آسمان پرستاره کویر، و تماشای حیات وحش منطقه، همگی نیازمند آمادگی کامل، از جمله اخذ مجوزهای لازم، همراهی با راهنمای مجرب، حمل تجهیزات ضروری و استفاده از وسیله نقلیه مناسب است. فراتر از این آمادگی ها، هر بازدیدکننده مسئولیت حفظ این اکوسیستم شکننده را بر عهده دارد. با رعایت اصول طبیعت گردی مسئولانه و احترام به محیط زیست، می توانیم اطمینان حاصل کنیم که تنگه ظلمات و سایر جاذبه های پیرامونی آن، به عنوان میراثی ارزشمند، برای نسل های آینده نیز پابرجا خواهند ماند. برنامه ریزی دقیق، آگاهی کامل و رویکردی مسئولانه، کلید سفری ایمن، لذت بخش و به یادماندنی به این جاذبه شگفت انگیز کویری است.