مهریه تا چقدر قابل وصول است

مهریه یک حق مالی است که به موجب عقد ازدواج، بر ذمه زوج قرار می گیرد و به محض انعقاد عقد، زن مالک آن می شود. قابلیت وصول مهریه در حقوق ایران به عوامل مختلفی از جمله نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، میزان آن، توانایی مالی مرد و رویه قضایی دادگاه ها بستگی دارد. به طور کلی، اصل بر قابلیت وصول تمام مهریه است، اما محدودیت هایی نظیر سقف ۱۱۰ سکه برای اعمال ضمانت اجرای حبس و وضعیت اقتصادی زوج، بر چگونگی و زمان وصول آن تأثیرگذارند.

شناخت دقیق میزان قابلیت وصول مهریه در نظام حقوقی ایران، برای هر دو طرفین عقد، یعنی زن و مرد، از اهمیت بالایی برخوردار است. این آگاهی نه تنها در زمان ازدواج و تعیین مهریه، بلکه در مراحل بعدی زندگی مشترک و به ویژه در زمان بروز اختلافات و مطالبه مهریه، نقش کلیدی ایفا می کند. قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، چارچوب های اصلی حاکم بر این حق مالی را تبیین کرده اند که با گذر زمان و تغییرات اجتماعی و اقتصادی، همواره محل بحث و تفسیر بوده اند.

مبانی قانونی و انواع مهریه در حقوق ایران

مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زوجه در عقد دائم، ریشه های عمیقی در فقه اسلامی و حقوق ایران دارد. شناخت مبانی قانونی و انواع آن، برای درک کامل قابلیت وصول مهریه ضروری است.

مهریه در قانون مدنی

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به تفصیل در مواد ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۱، به بحث مهریه پرداخته است. این مواد، ریشه در فقه امامیه دارند و قواعد کلی مربوط به تعریف، تعیین، شرایط و آثار مهریه را بیان می کنند. طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به مجرد عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هرگونه تصرفی که بخواهد در آن بنماید. این ماده تأکید می کند که مهریه یک حق قانونی و قطعی برای زن است که به محض جاری شدن صیغه عقد، محقق می شود.

انواع مهریه

در حقوق ایران، سه نوع اصلی مهریه پیش بینی شده است که هر یک تعریف و شرایط خاص خود را دارند:

مهرالمسمی

مهرالمسمی به مهریه ای اطلاق می شود که در زمان عقد ازدواج و با توافق صریح زوجین، میزان و نوع آن مشخص و در سند ازدواج درج می گردد. این نوع مهریه، رایج ترین شکل مهریه در جامعه ایران است. ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی بیان می دارد که تعیین مقدار مهریه منوط به توافق طرفین است و هر چیزی که مالیت داشته باشد و قابل تملک باشد، می تواند مهریه قرار گیرد. در مهرالمسمی، ارزش و ماهیت مهریه از پیش تعیین شده و مرد متعهد به پرداخت آن است.

مهرالمثل

مهرالمثل در شرایطی تعیین می شود که مهریه در عقد ازدواج به درستی تعیین نشده باشد، یا مهریه تعیین شده باطل باشد (مثلاً مالیت نداشته باشد)، و نزدیکی میان زوجین نیز واقع شده باشد. در این حالت، دادگاه با در نظر گرفتن ویژگی های زن از جمله موقعیت اجتماعی، تحصیلات، وضعیت خانوادگی، سن، زیبایی و سایر اوصاف مشابه، مهریه ای را به عنوان مهرالمثل برای او تعیین می کند. هدف از مهرالمثل، جبران مالی برای زنی است که بدون مهریه صحیح، نزدیکی داشته است. ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی به این نوع مهریه اشاره دارد.

مهرالمتعه

مهرالمتعه زمانی مطرح می شود که در عقد ازدواج، مهریه ای برای زن تعیین نشده باشد و طلاق قبل از وقوع نزدیکی صورت گیرد. در این شرایط، مرد موظف است مالی را به عنوان مهرالمتعه به زن بپردازد. تعیین میزان مهرالمتعه، بر عهده دادگاه است و دادگاه با ملاحظه وضعیت مالی مرد (نه زن) و سایر جهات، مبلغی را به عنوان مهرالمتعه تعیین و حکم به پرداخت آن صادر می کند. ماده ۱۰۹۳ قانون مدنی به مهرالمتعه می پردازد.

سقف و شرایط اجرایی مهریه در رویه قضایی

موضوع قابلیت وصول مهریه، یکی از پرچالش ترین مباحث در دعاوی خانواده است و به دلیل تحولات اقتصادی و اجتماعی، همواره مورد توجه قرار گرفته است. علی رغم تصورات رایج، اصل کلی در قانون ایران بر این است که مرد به پرداخت تمامی مهریه ای که در سند ازدواج تعهد کرده، متعهد است، فارغ از تعداد و میزان آن.

اصل قابلیت وصول تمام مهریه

بر اساس قانون مدنی، زن به محض عقد، مالک تمام مهریه می شود و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه کند. این حق، محدود به سقف خاصی نیست و اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت تمامی مهریه (حتی ارقام بسیار بالا) را داشته باشد، موظف به پرداخت آن خواهد بود. بنابراین، هر تعدادی که سکه یا هر مال دیگری به عنوان مهریه تعیین شده باشد، مرد قانوناً بدهکار آن است و زن حق مطالبه آن را دارد.

نقش ۱۱۰ سکه در قابلیت وصول مهریه و مسئولیت کیفری

ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱، با هدف حبس زدایی و کاهش پرونده های کیفری، برای مهریه سقفی تعیین کرده است. بر اساس این ماده، در صورتی که مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، مرد تنها تا این سقف مشمول ضمانت اجرای حبس (در صورت عدم اثبات اعسار) خواهد بود. این بدان معناست که:

• اگر مهریه زن ۱۱۰ سکه یا کمتر باشد و مرد با وجود تمکن مالی از پرداخت آن خودداری کند، زن می تواند از طریق دادگاه، حکم جلب او را تا زمان پرداخت یا اثبات اعسار، بگیرد.
• در رویه قضایی فعلی، حتی برای همین ۱۱۰ سکه نیز، در صورت درخواست اعسار از سوی زوج و احراز عدم تمکن مالی، حکم جلب صادر نمی شود و مهریه به صورت اقساطی تعیین می گردد. هدف از این رویه، جلوگیری از زندانی شدن مردانی است که واقعاً قادر به پرداخت مهریه به صورت یکجا نیستند.

نکته مهم این است که این سقف ۱۱۰ سکه، صرفاً ناظر بر مسئولیت کیفری و امکان جلب مرد است و نه مسئولیت حقوقی او. مرد همچنان به پرداخت کل مهریه (حتی بیش از ۱۱۰ سکه) در قبال زن متعهد است.

قابلیت وصول مهریه های بیش از ۱۱۰ سکه

چنانچه مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، مرد باز هم به پرداخت تمامی مهریه متعهد است. اما در این حالت، امکان صدور حکم جلب برای مازاد بر ۱۱۰ سکه وجود ندارد. به عبارت دیگر، زن نمی تواند برای وصول بخش بالای ۱۱۰ سکه، درخواست حبس مرد را داشته باشد. روش های مطالبه مهریه در این شرایط عمدتاً حقوقی و مالی است:

• توقیف اموال: زن می تواند با معرفی اموال قابل شناسایی مرد (مانند ملک، خودرو، حساب های بانکی، سهام، حقوق و مزایا)، درخواست توقیف و فروش آن ها را برای وصول مهریه خود داشته باشد.
• کسر از حقوق: در صورتی که مرد کارمند باشد و دارای حقوق ثابت باشد، زن می تواند درخواست کسر قسمتی از حقوق او (یک سوم در صورت جدایی و یک چهارم در صورت ادامه زندگی مشترک) را تا زمان پرداخت کامل مهریه مطرح کند.

باید به این نکته مهم توجه داشت که سقف ۱۱۰ سکه، تنها برای جلوگیری از حبس مرد در نظر گرفته شده است و هیچگاه تعهد مالی مرد را نسبت به کل مهریه از بین نمی برد. این مسئولیت حقوقی تا آخرین سکه باقی است و زن حق مطالبه آن را از اموال مرد دارد.

وضعیت طرح قانون ۱۴ سکه مهریه: یک ابهام قانونی

طرح موسوم به قانون ۱۴ سکه مهریه که در سال های اخیر مطرح شده و گاهی در رسانه ها به آن اشاره می شود، موجب ابهامات و تصورات نادرستی در میان عموم گشته است. لازم است به صورت قاطع بیان شود که این مورد صرفاً یک طرح پیشنهادی در مجلس شورای اسلامی بوده و هنوز به قانون تبدیل نشده است.

مفاد پیشنهادی این طرح شامل مواردی مانند تعیین سقفی مشخص (مثلاً ۱۴ سکه) برای عدم مشمولیت مالیات بر مهریه، یا تغییر ماهیت مهریه از عندالمطالبه به عندالاستطاعه (مگر با توافق خاص) بوده است. این طرح با اعتراضات و موافقت های مختلفی روبرو شده و تا زمان نگارش این مقاله، هیچ گونه مصوبه قانونی رسمی در این خصوص ابلاغ نگردیده است. بنابراین، هرگونه تصمیم گیری بر اساس این طرح، فاقد وجاهت قانونی است و زوجین باید طبق قوانین و رویه های فعلی عمل کنند.

فرآیندهای عملی مطالبه و وصول مهریه

برای مطالبه و وصول مهریه، دو مسیر اصلی قانونی در ایران وجود دارد: اقدام از طریق اداره ثبت اسناد و املاک، یا مراجعه به دادگاه خانواده. انتخاب هر یک از این مسیرها به شرایط پرونده و تشخیص وکیل بستگی دارد.

مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت

در صورتی که سند ازدواج رسمی باشد، زن می تواند برای مطالبه مهریه خود مستقیماً به دفتر ازدواج و سپس اداره اجرای ثبت مراجعه کند. این روش معمولاً سریع تر از فرآیند دادگاه است و در مراحل اولیه نیازی به تشکیل پرونده قضایی ندارد.

شرایط و مراحل اقدام:

1. مراجعه به دفترخانه: زوجه با در دست داشتن سند رسمی ازدواج به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده است، مراجعه کرده و تقاضای صدور اجراییه می کند.
2. صدور اجراییه: دفترخانه، اجراییه ای مبنی بر مطالبه مهریه صادر و به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک ارسال می کند.
3. ابلاغ به زوج: اجراییه از طریق اداره ثبت به مرد ابلاغ می شود و به او ۱۰ روز مهلت داده می شود تا مهریه را پرداخت کند یا ترتیبی برای پرداخت آن دهد.
4. معرفی اموال و توقیف: در صورت عدم پرداخت در مهلت مقرر، زن می تواند اموال قابل توقیف مرد (به جز مستثنیات دین) را به اداره ثبت معرفی کند تا توقیف شوند. این اموال می تواند شامل حساب های بانکی، حقوق، وسایل نقلیه، ملک و سایر دارایی ها باشد.
5. فروش اموال: پس از توقیف، در صورت عدم پرداخت مهریه، اموال توقیف شده از طریق مزایده به فروش رفته و مهریه زن از محل آن پرداخت می شود.

مزایا و معایب:

• مزایا: سرعت بالاتر، عدم نیاز به تشکیل پرونده قضایی در مرحله اول، هزینه اجرایی کمتر نسبت به دادگاه در برخی موارد.
• معایب: در صورتی که زوج اموال قابل شناسایی و توقیف نداشته باشد، اجرای ثبت نمی تواند حکم جلب صادر کند و پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود. همچنین، برخی اموال مانند حقوق بازنشستگی یا حقوق کم، دارای محدودیت توقیف هستند.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

در شرایطی که سند ازدواج غیررسمی باشد، یا زن مستقیماً بخواهد از طریق دادگاه اقدام کند، یا در مرحله اجرای ثبت به نتیجه نرسیده باشد (مثلاً مرد مالی نداشته باشد)، باید به دادگاه خانواده مراجعه نماید.

شرایط و مراحل طرح دادخواست:

1. طرح دادخواست: زن باید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست مطالبه مهریه را تنظیم و ثبت کند. در این دادخواست، باید میزان مهریه، نوع آن و شرح ماجرا ذکر شود.
2. تعیین وقت رسیدگی: دادگاه پس از ثبت دادخواست، زمانی را برای رسیدگی و جلسه دادرسی تعیین و به طرفین ابلاغ می کند.
3. تحقیقات محلی و استعلام: دادگاه ممکن است برای احراز توانایی مالی مرد، دستور تحقیقات محلی یا استعلام از مراجع مختلف (مانند اداره ثبت اسناد، بانک مرکزی، راهنمایی و رانندگی، بورس) را صادر کند تا اموال مرد شناسایی شود.
4. صدور حکم: پس از بررسی شواهد، مستندات و دفاعیات طرفین، دادگاه حکم مقتضی را صادر می کند. در صورت احراز توانایی مالی مرد، حکم به پرداخت یکجای مهریه صادر می شود. در غیر این صورت، با توجه به درخواست اعسار از سوی مرد، مهریه تقسیط می گردد.

در این فرآیند، نقش وکیل متخصص مهریه برای جمع آوری دلایل، تنظیم دادخواست صحیح و پیگیری مراحل دادرسی، بسیار حائز اهمیت است.

مدیریت پرداخت مهریه: راه های قانونی برای زوج

مطالبه مهریه می تواند چالش های مالی جدی برای مردان ایجاد کند. قانون ایران، با در نظر گرفتن این واقعیت، راه هایی را برای مدیریت و تعدیل پرداخت مهریه پیش بینی کرده است تا از تحمیل فشار غیرقابل تحمل بر مرد و همچنین حبس زدایی حمایت شود.

مهریه عندالمطالبه در مقابل مهریه عندالاستطاعه

نوع مهریه ثبت شده در سند ازدواج، تأثیر بسزایی در نحوه و شرایط وصول آن دارد:

• مهریه عندالمطالبه: رایج ترین نوع مهریه است و به این معناست که زن می تواند در هر زمانی (چه در طول زندگی مشترک و چه پس از طلاق)، مهریه خود را از مرد مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است. در این حالت، بار اثبات عدم توانایی مالی بر دوش مرد است و او باید دادخواست اعسار تقدیم کند.
• مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، پرداخت مهریه مشروط به توانایی مالی مرد است. به عبارت دیگر، زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی مالی برای پرداخت آن را دارد. در این حالت، بار اثبات تمکن مالی بر عهده زن خواهد بود. اهمیت درج قید «عندالاستطاعه» در سند ازدواج، از همین رو است؛ زیرا این قید می تواند از فشارهای ناگهانی مالی بر مرد جلوگیری کند.

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط آن

چنانچه مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند. اعسار به معنای ناتوانی مالی فرد در پرداخت دیون خود است.

تعریف اعسار و شرایط پذیرش آن:

برای پذیرش دادخواست اعسار، مرد باید به دادگاه ثابت کند که هیچ گونه مال و دارایی کافی (به جز مستثنیات دین) برای پرداخت مهریه ندارد و درآمد او نیز کفاف پرداخت یکجای مهریه را نمی دهد. دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد، شهادت شهود، استعلام از مراجع مربوطه و سایر دلایل، در مورد اعسار او تصمیم گیری می کند.

نحوه تعیین پیش قسط و اقساط ماهیانه:

در صورت پذیرش اعسار، دادگاه مهریه را تقسیط می کند. به این صورت که ابتدا مبلغی را به عنوان پیش قسط و سپس مابقی مهریه را به صورت اقساط ماهیانه تعیین می کند. میزان پیش قسط و اقساط، با توجه به توانایی مالی مرد، درآمد او، تعداد فرزندان و سایر تعهدات مالی وی تعیین می شود. هدف، ایجاد تعادل میان حقوق زن و توانایی پرداخت مرد است.

عواقب عدم پرداخت اقساط مهریه:

در صورتی که مرد اقساط تعیین شده مهریه را به موقع پرداخت نکند، زن می تواند از طریق دادگاه، درخواست صدور حکم جلب او را مطرح کند. در این شرایط، معمولاً پس از دو یا سه قسط معوقه، امکان صدور حکم جلب فراهم می شود و مرد تا زمان پرداخت اقساط عقب افتاده یا توافق مجدد، ممکن است بازداشت شود.

مستثنیات دین در مهریه

در فرآیند مطالبه مهریه، برخی اموال مرد، تحت عنوان «مستثنیات دین»، از توقیف برای پرداخت مهریه مستثنی هستند. این اموال به منظور حفظ حداقل زندگی و کرامت انسانی بدهکار، توسط قانون حمایت می شوند.

مهم ترین مستثنیات دین عبارتند از:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار و خانواده او باشد.
• اثاثیه ضروری زندگی که برای رفع حوائج ضروری بدهکار و افراد تحت تکفل او لازم است.
• آذوقه موجود به قدر احتیاج یک ماه.
• کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم.
• ابزار و وسایل کار و کسب که برای امرار معاش ضروری است.
• تلفن همراه، در حد متعارف.
• وجوه نقدی و سپرده های بانکی تا سقف مشخصی که برای تأمین معاش ضروری است.
• حقوق بازنشستگی و وظیفه، حقوق و مزایای کارمندان و کارگران (با محدودیت هایی در توقیف).

شناخت این مستثنیات برای هر دو طرف اهمیت دارد؛ زن باید بداند چه اموالی قابل توقیف نیستند و مرد نیز می تواند با اتکا به این قانون، از حفظ حداقل زندگی خود اطمینان حاصل کند.

نکات مهم و ابهامات رایج پیرامون مهریه

موضوع مهریه همواره با ابهامات و سوالات متعددی همراه است. درک دقیق این نکات می تواند به زوجین در تصمیم گیری های آگاهانه و مدیریت بهتر وضعیت حقوقی خود کمک کند.

تأثیر طلاق بر میزان مهریه قابل وصول

نوع طلاق بر میزان مهریه قابل وصول تأثیرگذار است:

• طلاق رجعی: در این نوع طلاق، زن مستحق دریافت تمام مهریه است و مرد باید آن را پرداخت کند.
• طلاق بائن (مانند طلاق خلع یا مبارات): در طلاق خلع، زن با بخشیدن مهریه یا مالی کمتر یا بیشتر از آن، رضایت مرد را برای طلاق جلب می کند. در این صورت، بخشی از مهریه یا تمام آن (بسته به توافق) به زن تعلق نمی گیرد. اما اگر طلاق بائن به دلیل عدم تمکین زن یا کراهت از مرد باشد و مهریه بخشیده نشده باشد، باز هم زن مستحق دریافت تمام مهریه خواهد بود.
• طلاق قبل از نزدیکی: اگر طلاق قبل از وقوع نزدیکی صورت گیرد، زن مستحق نصف مهریه تعیین شده (مهرالمسمی) خواهد بود. اگر مهریه تعیین نشده باشد، مهرالمتعه به او تعلق می گیرد.

وصول مهریه زن فوت شده

در صورتی که زن فوت کند، حق مهریه او ساقط نمی شود. بلکه مهریه به عنوان یکی از ترکه متوفی محسوب شده و وراث قانونی او (همسر، پدر، مادر، فرزندان) می توانند نسبت به سهم الارث خود، مهریه را از مرد مطالبه کنند. این مطالبه از طریق دادگاه خانواده صورت می گیرد و وراث باید برای دریافت آن، دادخواست مطالبه مهریه را تقدیم نمایند.

محاسبه و به روزرسانی مهریه های غیرنقدی یا قدیم

اگر مهریه وجه نقد رایج باشد، طبق تبصره الحاقی به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می شود، محاسبه و پرداخت خواهد شد. این به معنای به روزرسانی ارزش مهریه با توجه به نرخ تورم است. در مورد سکه و طلا، قیمت روز مطالبه آن ها (یعنی روزی که زن مهریه را از طریق اجرای ثبت یا دادگاه مطالبه می کند) ملاک محاسبه و پرداخت قرار می گیرد.

تأثیر خیانت زن بر مهریه

یکی از باورهای غلط رایج این است که خیانت زن می تواند باعث از بین رفتن حق مهریه او شود. در حقوق ایران، خیانت زن (یا مرد) به هیچ عنوان حق مهریه را ساقط نمی کند. مهریه یک حق مالی است که به محض عقد نکاح به زن تعلق می گیرد و تنها در شرایط بسیار خاص و اثبات شده (مانند عدم تمکین خاص یا توافق صریح بر بخشش مهریه در ازای طلاق) می تواند تحت تأثیر قرار گیرد. بنابراین، حتی با اثبات خیانت، مرد موظف به پرداخت مهریه خواهد بود.

نقش وکیل متخصص در پرونده های مهریه

پرونده های مهریه، به دلیل پیچیدگی های حقوقی، عاطفی و مالی، نیازمند تخصص و تجربه وکلای خبره هستند. یک وکیل متخصص مهریه می تواند در تمامی مراحل از جمله تنظیم دادخواست، شناسایی اموال، دفاع در دادگاه، درخواست اعسار و تقسیط، و پیگیری اجرای حکم، به زوجین کمک شایانی کند. حضور وکیل می تواند به سرعت و دقت پرونده، حفظ حقوق موکل و جلوگیری از اشتباهات حقوقی کمک کند.

چالش های تورم و پرداخت مهریه برای مردان

با توجه به تورم و افزایش سرسام آور قیمت سکه در سال های اخیر، مردان با چالش های جدی در پرداخت مهریه مواجه هستند. مهریه هایی که سال ها پیش با ارقام معقول تعیین شده بودند، اکنون به مبالغ نجومی تبدیل شده اند. این وضعیت، فشار مالی زیادی را بر مردان وارد کرده و گاهی منجر به ناتوانی کامل در پرداخت و حتی زندانی شدن می شود (در صورت عدم اثبات اعسار). این موضوع نیاز به بازنگری جدی در سیاست گذاری های حقوقی و اقتصادی دارد تا عدالت میان طرفین برقرار گردد.

جمع بندی و نتیجه گیری

قابلیت وصول مهریه در نظام حقوقی ایران، مسئله ای پیچیده و چندوجهی است که نیازمند درک دقیق قوانین و رویه های قضایی است. همانطور که بیان شد، اصل بر تعهد مرد به پرداخت تمامی مهریه است، اما محدودیت ها و شرایطی برای نحوه و زمان وصول آن وجود دارد که عمده ترین آن، سقف ۱۱۰ سکه برای اعمال ضمانت اجرای حبس است. این سقف، صرفاً ناظر بر جنبه کیفری و امکان جلب مرد است و نه بر تعهد حقوقی او به پرداخت کل مهریه.

در حال حاضر، طرح هایی مانند قانون ۱۴ سکه مهریه صرفاً پیشنهادی هستند و هنوز به تصویب نرسیده اند، لذا ملاک عمل، قوانین جاری و رویه های قضایی فعلی است. زنان می توانند مهریه خود را از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده مطالبه کنند و مردان نیز در صورت عدم تمکن مالی، حق درخواست اعسار و تقسیط مهریه را دارند. همچنین، برخی اموال مرد تحت عنوان مستثنیات دین از توقیف معاف هستند تا حداقل زندگی او حفظ شود.

آگاهی زوجین از حقوق و تکالیف خود در زمینه مهریه قبل از ازدواج، می تواند از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری کند. مشاوره با وکلای متخصص در حوزه خانواده، به خصوص در زمان عقد و بروز اختلافات، امری حیاتی است. با توجه به چالش های اقتصادی مانند تورم و افزایش قیمت سکه، بازنگری در قوانین و رویه های مرتبط با مهریه، جهت ایجاد عدالت پایدار و حمایت از بنیان خانواده، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.