نمایشنامه نویسی هیچ محدودیت و مرزی ندارد

زندگی نیوز/خراسان رضوی یکی از پیشکسوتان حوزه تیاتر و نمایشنامه نویسی جنوب خراسان رضوی گفت: در نمایشنامه نویسی هیچ محدودیت و مرزی وجود ندارد بلکه بستگی به این دارد که امکانات برای یک اثر چقدر وجود دارد و کجا می خواهد اجرا شود.

محمدناصری، در گفت و گو با زندگی نیوز اظهار کرد: بدون شک نمایشنامه نویسی به عنوان یکی از ژانرهای ادبی البته ادبیات اجرایی نه خوانشی مورد توجه بوده و دارای فاکتورهای خاصی از جمله دراماتیک، نمایشی و دیدنی بودن یک اثر برای اجرا است.

وی خاطرنشان کرد: در مرحله اول که متنی را انتخاب می کنیم باید توجه داشت آیا این نمایشنامه دراماتیک است، یا فقط یک اثر داستانی به شمار می رود و تنها می خواهد قصه بگوید. مرحله بعدی شخصیت پردازی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

این کارگردان تیاتر با اشاره به اینکه نمایشنامه یکی از پایه های اثر اجرایی است، افزود: به نوعی اگر هرمی وجود داشته باشد یک راس آن کارگردان، دیگری بازیگر و نویسنده است؛ اما مهمترین آن نمایشنامه است زیرا اگر نمایشنامه نباشد هیچ اثر هنری بر روی صحنه آفریده نمی شود.

وی اظهارکرد: هرچند برخی هم که می گویند بداهه کار می کنند اما همان ها هم در لحظه می نویسند به نوعی اگر اثری ضعیف باشد با وجود تمامی امکانات اجرای نسبی خواهند داشت و اگر اثری خوب باشد بر اجرای قوی کمک بسیاری می کند، در مجموع نوشته خوب به تماشاگر، کارگردان و گروه لذت می دهد.

نمایشنامه نویسی به شکل امروزی یک فن غربی است

ناصری در پاسخ به اینکه تا چه اندازه نمایشنامه نویسان تحت تاثیر نمایشنامه هایی هستند که قبلاً خوانده اند؟ گفت: همه نویسندگان آثاری در زندگی شان بوده که آن ها را تحت تاثیر قرار داده است، به نوعی اگر تاثیر نپذیرند غیرطبیعی است، به هیچ نویسنده ای از جهان ماورا مطلبی نمی رسد بلکه باید کتاب بخواند و تحقیق کند تا اینکه بتواند اثری را خلق کند.

وی نمایشنامه نویسی به شکل امروزی را یک فن غربی دانست و افزود: طی 100سال گذشته شاهد هستیم چیزی به اسم تیاتر و نمایشنامه به ایران آمده و با به روز شدن آن امروز به این شکل درآمده است.

این نمایشنامه نویس اظهار کرد: تا قبل از آن چیزی به نام نمایشنامه نداشته ایم بلکه نسخه های تعزیه بوده، البته این هم گونه ای از نمایش بوده که می توان گفت یک هنر کاملاً ایرانی است که از هیچ کجا نگرفته ایم و وامدار هیچ کجا نیست اما خود تیاتر به شکل امروزی غربی است.

وی همچنین در خصوص کیفیت متن های نمایشی اظهار کرد: وقتی زمان جشنواره تیاتر می شود به رغم تعداد بسیار نمایشنامه ها به لحاظ کمیت اما کیفیت آثار بسیار پایین است. به اعتقاد من تولید یک نمایشنامه چیزی نیست که بخواهد در یک یا دو ماه اتفاق بیفتد، بلکه نیاز به یک پروسه طولانی دارد چون نوشتن نمایشنامه ای که بخواهد از تمام عناصر دراماتیک برخوردار باشد بسیار سخت است.

نمایشنامه نویسی هیچ محدودیت و مرزی ندارد

ناصری با اظهار تاسف از اینکه متاسفانه در نمایشنامه نویسی از نسل قبل خود پایین تر بوده و رو به جلو نیستیم و این باید آسیب شناسی شود، اظهار کرد: کم توجهی هنرمندان به مطالعه، ندیدن، عدم تحقیق، شتاب زدگی در تولید یک نمایشنامه و اجرا همه این ها در این عقب ماندگی تاثیر گذارند.

وی ادامه داد: گاهی ممکن است نمایشنامه ای قوی نباشد اما بازیگر خود و توانایی هایش را به خوبی روی صحنه نشان دهد و از سویی نمایشنامه بسیار خوب باشد اما دست کارگردانی بیفتد که آن را نابود کند.

این کارگردان تیاتر اظهار کرد: نمایشنامه نویسی می تواند خیالات، واقعیت و یا تاریخی باشد. در واقع در نمایشنامه نویسی هیچ محدودیت و مرزی وجود ندارد بلکه بستگی به این دارد که امکانات برای یک اثر چقدر وجود دارد و کجا می خواهد اجرا شود.

وی در ادامه با اظهار تاسف از اینکه سرقت در نمایشنامه ها بسیار زیاد است، گفت: برخی هیچ تعهد اخلاقی ندارند که قبل از استفاده حداقل از تولید کننده اثر اجازه بگیرد. برخی از نمایشنامه نویسان به صورت تصادفی متوجه می شوند که کارشان سرقت شده است.

البته این انتظار را هم نباید داشت که مسیولی پیگیری کند چون امکان آن وجود ندارد فقط باید خود هنرمند تعهد اخلاقی داشته باشد.

سانسور در نمایشنامه نویسی

ناصری خاطرنشان کرد: ادبیات نمایشی ما بسیار بسته بوده و تنها در داخل مرزها قابل اجراست، در مجموع خیلی جهانی نیستیم چون تفکرها و اندیشه هایی که در یک اثر نمایشی وجود دارد بسیار منطقه ای و موضوعی بوده و به درد جهان نمی خورد. به نوعی با اینگونه نمایش هایی که اکنون نوشته و اجرا می شود نمی توان انتظار داشت در جهانی که معضل آن جنگ، انسان، طبیعت، کره زمین، فضا، رابطه انسان ها و سایر عوامل است حرفی برای گفتن داشته باشیم البته این دلیل بر خوب و بد بودن نمایشنامه ها نیست.

وی از وجود سانسور در نمایشنامه نویسی خبر داد و افزود: نمایشنامه نویسان به سانسور عادت کرده اند و این بدترین اتفاق ممکن برای یک هنرمند است، ما یاد گرفته ایم قبل از اینکه هر کسی اثر را برش بزند خودمان این کار را انجام دهیم در واقع زمان نوشتن مراقبیم که از چارچوب و خطر قرمزها عبور نکند و این بسیار تاسف بار است.

ناصری بیان کرد: امروزه هنرمندان خود را سانسور می کنند اما برخی مواقع هم که ما سانسور نمی کنیم عده ای هستند که کارشان فقط سانسور کردن متن های نمایشی است و با این کار به حریم خصوصی نمایشنامه نویسان تجاوز کرده و آزادی قلم و اندیشه را می گیرند که این در هیچ کجای دنیا مورد تایید نیست.

وی در ادامه عنوان کرد: اگرچه بسیاری از نمایشنامه نویسان سعی می کنند با پرداختن به مسایل روز جامعه مشکلات جامعه را بگویند اما چون راه درست را پیدا نمی کنند به همین دلیل آثار بیشتر شعارزده می شود.

بیان یک معضل اجتماعی فقط به وسیله دیالوگ نمی شود

این کارگردان تیاتر افزود: در واقع بیان یک معضل اجتماعی فقط به وسیله دیالوگ نمی شود، به نوعی وقتی صحبت از یک نمایشنامه می کنیم یعنی قبل از اینکه بخواهم معضل را فریاد کنم ابتدا باید آن را به درستی ببینم. جنگ یک معضل جهانی بوده ولی طلاق و تربیت فرزندان یک معضل اجتماعی است و این ها را نمی شود شعار داد و یا توصیف کرد بلکه باید دیده شوند.

وی اظهار کرد: برخلاف اینکه بازیگر و کارگردانی کاری گروهی است، اما نمایشنامه نویسی یک حرفه هنری کاملاً شخصی است، کسی که دلش می خواهد نمایشنامه نویس شود باید به آن توجه کند و در این راه پوست بیندازد نباید انتظار این را داشته باشد همه نمایشنامه هایی که در ابتدا می نویسد خوب باشند.

ناصری تاکید کرد: نمایشنامه نویس باید بنویسد، تیاتر ببیند، مطالعه کنند و با تاریخ، فرهنگ، فلسفه، ادبیات، موسیقی، شعر و معماری به خوبی آشنا باشد زیرا توجه به این موارد از نیازهای نوشتن نمایشنامه است.

نمایشنامه نویسی یک فن است

وی با بیان اینکه نمایشنامه نویسی یک فن است به همین دلیل باید دنیای ادبیات و مطالعاتی خود را به شدت گسترش داده و دانش خود را بالا برد، گفت: بدون شک هیچ کسی از همان ابتدا نمایشنامه نویس نبوده استعداد تنها بخشی از کار بوده و پرورش آن استعدادها بخش عمده و اصلی است.

این کارگردان تیاتر همچنین بیان کرد: متاسفانه در کل جشنواره هایی که در سراسر کشور برگزار می شود ضعف های بسیاری در نمایشنامه، کارگردانی و بازیگری وجود دارد. از سویی در خصوص سالن های تیاتر هم مشکلات بسیاری داریم کمتر سالنی وجود دارد که مختصات یک سالن نمایش استاندارد را داشته باشد از این رو کارگردان آنگونه که بخواهد نمی تواند کار خود را به خوبی در جشنواره ها اجرا کند.

پایان خبر زندگی نیوز

نمایشنامه نویسی هیچ محدودیت و مرزی ندارد