منوچهر محمدی: آمریکا در حال افول و فروپاشی آن نزدیک است

گزارش همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»؛

منوچهر محمدی در همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» گفت: آمریکا در حال افول است و با توجه به مشکلاتی که دارد نمی‌تواند در طولانی‌مدت دوام آورد و فروپاشی آن نزدیک است.

به گزارش خبرگزاری زندگی نیوز، همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» با سخنان موسی حقانی، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر آغاز شد. 
 
محمدی: این خیانتی بود که حتی خود شاه هم جرات نمی‌کرد آن را علنی بیان کند

سخنران نخست این همایش، منوچهر محمدی بود که سخنان خود را با نظر به چگونگی و چرایی تصویب کاپیتولاسیون آمریکایی در سال 1343 آغاز کرد. ایشان در بیان چگونگی این رویداد گفت: این خیانتی بود که حتی خود شاه هم جرئت نمی‌کرد آن را علنی بیان کند. او خود در کتاب «مأموریت برای وطن» یکی از افتخارات پدرش را لغو کاپیتولاسیون می‌دانست حال چگونه می‌خواست خودش آن را علنی کرد. حتی عنوان لایحه‌ای را که به مجلس بردند «کاپیتولاسیون» نگذاشتند، بلکه گفتند لایحه «الحاق به کنواسیون وین».
 
محمدی در بیان چگونگی تصویب آن ادامه داد: آنها برخلاف روند قانونی که لایحه را ابتدا به مجلس شورا می‌بردند و بعد به مجلس سنا، این بار ابتدا این لایحه را ابتدا به مجلس سنا بردند آن هم در ساعت 12 شب که نمایندگان پیر این مجلس در حال چورت زدن بودند. با اینکه نمایندگان این دو مجلس سرسپرده حکومت بودند، اما باز مخالفت‌هایی با این لایحه در مجلس بروز کرد و آنها حاضر نبودند دوباره کاپیتولاسیون را بپذیرند، اما درهرحال این لایحه در هر دو مجلس تصویب شد. گفتنی است در هیچ روزنامه‌ای نیز عنوان کاپیتولاسیون برده نشد.
 
اين استاد دانشگاه در بخش بعدی سخنان خود از چرایی این اتفاق سخن گفت و دراین‌باره اظهار کرد: در دوره رضاخان یگانه قدرت مسلط بر حاکمیت ایران انگلیس بود و این کشور به هیچ قدرت دیگری اجازه نفوذ در ایران را نمی‌داد، اما دوره شهریور 1320 تا 1332 دوره ورود شوروی و آمریکا به سیاست ایران بود. درواقع آنها هم سهمی می‌خواستند. با کودتای 28 مرداد 1332 آمریکا در تلاش بود انگلیس را کنار زد و خود قدرت را در ایران به‌دست گیرد، اما انگلیس هم نمی‌خواست سلطه‌اش را از دست دهد؛ لذا رقابت میان آنها در ایران آغاز شد؛ حتی در پیمان سنتو انگلیس عضو بود، اما آمریکا فقط ناظر بود. بنابراین آمریکا به دنبال آن بود که از طریق نظامی به ایران ورود کند.
  
ایشان در ادامه چرایی این اتفاق به قراردادهای اف.ام.اس (F.M.S) اشاره کرد و دراین‌باره گفت: برای اجرای این قراردادها و استفاده از تسلیحات فروخته‌شده می‌بایست کارشناسان آمریکایی در ایران حضور می‌داشتند؛ یعنی نه امکان این بود که ارتش ایران بدون کارشناسان آمریکایی از این تسلیحات استفاده کند و نه آمریکایی‌ها می‌خواستند که چنین شود؛ چون آمریکا می‌خواست بر نظام حاکم بر ایران سلطه داشته باشد. این گونه بود که آمریکا هفتادهزار مستشار وارد ایران کرد که آنها حتی آشپزها و کارگرانشان را از آمریکا می‌آوردند.
 
منوچهر محمدی در ادامه سخنان خود به اتفاقاتی که پس از تصویب کاپیتولاسیون در ایران رخ داد و جرم‌هایی که آمریکایی‌های ساکن ایران مرتکب شدند و دادگستری ایران طبق این قانون نتوانستند آنها را محاکمه کنند اشاره کرد و در بخش دیگر سخنان خود گفت: آمریکا به چیزی جز سلطه رضایت نمی‌دهد و ازهمین‌رو حضرت امام آمریکا را به عنوان شیطان بزرگ مطرح می‌کند؛ مخصوصا بعد از فروپاشی شوروی جورج بوش پدر نظریه تک‌قطبی را مطرح کرد و آنها هنوز معتقدند آمریکا به عنوان یگانه ابرقدرت می‌تواند بر سراسر دنیا حاکم باشد؛ ازهمین‌رو رابطه ما با آمریکا حاصل جمع جبری صفر است؛ چون آنها می‌خواهند سلطه داشته باشند و انقلاب اسلامی هم سلطه آنها بر ایران را از بین برد و ما می‌خواهیم آنها بر جهان سلطه نداشته باشند و مبارزه با استکبار را در پیش گرفته‌ایم.
 
این استاد دانشگاه در بخش پایانی سخنان خود گفت: آمریکا در حال افول است و با توجه به مشکلاتی که دارد نمی‌تواند در طولانی‌مدت دوام آورد و فروپاشی آن نزدیک است. این فروپاشی هم به مراتب بدتر از فروپاشی شوروی است؛ چون روسیه یک امپراتوری درازمدتی داشت و از یک زبان واحد و مذهب واحد ارتدوکس برخوردار بود، اما در آمریکا هیچ چیز مشترکی نیست، بلکه یک عده مهاجر رفتند و بر آنجا سلطه پیدا کردند و همان‌طور که اسرائیل جعلی است آمریکا نیز جعلی است.

مکی: کلوپ روتاری اولین اقدام آمریکا برای شکل‌دهی تفکر در ایران بود

سخنران بعدی همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده»، امیر مکی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ، بود. عنوان سخنرانی ایشان «تصمیم‌سازی، جریان‌سازی، دولت‌سازی؛ آنچه آمریکا در ایران انجام داد» بود که با این سؤال آغاز شد: ما به چه صورت درگیر قضیه کاپیتولاسیون شدیم؟
 
ایشان برای پاسخ به این پرسش به این موضوع اشاره کرد که «شعار آمریکایی‌ها این است که توسعه سیاسی بر پایه توسعه فرهنگی شکل می‌گیرد» و سپس اظهار کرد: برای ردیابی این مسئله باید به اتفاقات بعد از جنگ جهانی دوم برگردیم. در خود اسناد آمریکا بر سه محور تصمیم‌سازی، جریان‌سازی، دولت‌سازی تأکید شده است. آنها بعد از شهریور 1320 عهدنامه عمومی را با ایران منعقد کردند و جریان کاپیتولاسیون از همان جا شروع شد و بیست سال بعد مطرح شد.
 
ایشان ادامه داد: بعد از جنگ جهانی دوم بود که پدیده ساختن و نگه داشتن افراد کلید خورد. در آن زمان پس از اتفاقاتی که اشتوتگارت آلمان رخ داد و به اشغال آمریکایی‌ها درآمد، جریان نفوذ برای نگه داشتن و ساختن افراد کلید خورد. در آن زمان آمریکایی‌ها هویدا و منصور را رصد می‌کنند و با توجه به سابقه پدرانشان و انگلوفیل بودن آنها و نیز بهائی بودن هویدا ارتباط تنگاتنگی با این دو برقرار می‌کنند؛ سپس با برنامه‌ریزی‌های خاص آنها را داخل ادارات و وزارتخانه‌های ایران می‌کنند و از سال‌های 1337 و 1338 مکانیسم‌های نفوذ جریان فکری خود را در دوره‌هایی که به دوره‌های منصور مشهور شده است عیان و به نوعی برنامه‌های خود را در خصوص جذب جوانان این مرز و بوم به سمت فرهنگ غربی شروع کردند.
 
مکی در شرح دوره‌های منصور گفت: این دوره‌ها به صورت هفته‌ای یک بار برگزار می‌شد و یکی از اعضای ثابت آن، رئیس مرکز سیا در ایران بود. دوره منصور زمینه تأسیس کانون مترقی شد و کانون مترقی حزب ایران نوین را شکل داد.
  
این نویسنده و پژوهشگر در ادامه موضوع کلوپ‌های تأسیس‌شده توسط آمریکا در کشورهای دیگر را مطرح کرد و گفت: آمریکایی‌ها متخصص تأسیس کلوپ‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در کشورهای دیگر هستند. کلوپ روتاری اولین اقدام آنها برای شکل‌دهی تفکر هر مرز و بومی از جمله ایران بود. پس از آن کلوپ لاینز این راه را ادامه داد و در جهت ایجاد افراد وابسته فکری به آمریکا قدم برداشت. انجمن ایران و آمریکا از دیگر اقدامات آنها در این زمینه به‌شمار می‌آید.
 
او ادامه داد: آمریکا با این اقدامات توانست گروهی از آمریکایی‌های نفوذی را تربیت کند و همین آمریکایی‌های نفوذی و اصلی با دخالت‌های مستقیم خود در بحث تصمیم‌سازی و جریان‌سازی، به دولت‌سازی منطبق بر منافع آمریکا اقدام کردند. دولت‌سازی‌های انجام‌شده در ایران دقیقا در راستای منافع آمریکا بود؛ حتی محمدرضا پهلوی، یعنی شاه مملکت نیز در این مسیر قرار گرفت. درواقع آنها برای طرح‌های استعماری خود از جمله کاپیتولاسیون زمینه‌چینی کردند. این جریان با ترور منصور تمام نشد و هویدا که سراپاگوش فرایند غرب‌گرایانه آمریکایی‌ها بود، به جای منصور بر کرسی نخست‌وزیری تکیه زد.
 
گفتنی است روز نخست همایش ملی «کاپیتولاسیون؛ رابطه خدایگان و برده» از ساعت 9 تا 12 یکشنبه 11 آذر 1403 در پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار شد.