انواع کابل برق های شرکت افق البرز : راهنمای جامع فنی و کاربردی

شرکت افق البرز به عنوان یکی از تولیدکنندگان برجسته کابل برق در ایران طیف وسیعی از کابل های برق را برای کاربردهای متنوع صنعتی ساختمانی و زیرساختی ارائه می دهد.
این کابل ها بر اساس سطح ولتاژ (فشار ضعیف متوسط و قوی) نوع کاربرد (قدرت کنترل ابزار دقیق) و ویژگی های خاص (مقاومت در برابر حرارت مواد شیمیایی شعله و …) دسته بندی می شوند.
این کابل ها بر اساس انواع، ساختار و ویژگی ها نیز قیمت متفاوتی دارند پس هنگام خرید سیم و کابل افق البرز به این موارد توجه کنید.
در این مقاله به بررسی جامع انواع کابل برق های شرکت افق البرز اصول عملکرد اجزای اصلی کاربردها استانداردهای مربوطه و نکات فنی مهم خواهیم پرداخت.

انواع اصلی کابل برق های افق البرز و کاربردهای آنها

کابل های برق افق البرز را می توان به طور کلی به دسته های زیر تقسیم کرد :

• کابل های فشار ضعیف (LV) : این کابل ها برای توزیع برق در ولتاژهای پایین (تا ۱۰۰۰ ولت) در ساختمان های مسکونی تجاری صنعتی و سیستم های روشنایی استفاده می شوند.
• کابل های فشار متوسط (MV) : این کابل ها برای انتقال و توزیع برق در ولتاژهای متوسط (۱ کیلوولت تا ۳۶ کیلوولت) در شبکه های توزیع شهری و صنعتی پست های برق و نیروگاه ها کاربرد دارند.
• کابل های فشار قوی (HV) : این کابل ها برای انتقال برق در ولتاژهای بالا (بالای ۳۶ کیلوولت) در خطوط انتقال نیرو اتصال نیروگاه ها به شبکه های اصلی و صنایع بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.
• کابل های کنترل و ابزار دقیق : این کابل ها برای انتقال سیگنال های کنترلی و داده های ابزار دقیق در سیستم های اتوماسیون صنعتی کنترل فرآیند سیستم های اعلام حریق و سیستم های امنیتی استفاده می شوند.
• کابل های ویژه : این دسته شامل کابل هایی با ویژگی های خاص مانند کابل های مقاوم در برابر حریق (FR) کابل های بدون هالوژن (LSZH) کابل های مقاوم در برابر روغن و مواد شیمیایی کابل های دریایی و کابل های مورد استفاده در محیط های با دمای بالا یا پایین است.

انواع کابل افق البرز بر اساس جنس هادی

کابل‌ های افق البرز بر اساس جنس هادی به دو دسته آلومینیومی و مسی تقسیم می‌ شوند:

1. کابل‌ های آلومینیومی: ساخته شده از هادی آلومینیومی. به دلیل وزن سبک‌ تر و قیمت پایین‌ تر در خطوط انتقال برق فشار قوی و متوسط کاربرد دارد. به طور کلی، قیمت کابل‌ آلومینیومی نسبت به کابل‌ های مسی با همان سطح مقطع، پایین‌ تر است. قیمت آن وابسته به سطح مقطع، نوع عایق، برند و قیمت روز آلومینیوم است.
   به دلیل نوسانات قیمت آلومینیوم در بازارهای جهانی، قیمت کابل‌ های آلومینیومی نیز متغیر است.
2. کابل‌های مسی: ساخته شده از هادی مسی. کاربرد در سیم‌کشی ساختمان‌ها، تابلوهای برق و تجهیزات الکترونیکی به دلیل رسانایی الکتریکی بالا، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی. دارای افت ولتاژ کمتر و مناسب برای مسافت‌های طولانی.

کاربرد کابل های برق افق البرز در صنایع مختلف

کابل های برق افق البرز در صنایع مختلف به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرند. در اینجا به برخی از مهم ترین صنایع و کاربردهای کابل های افق البرز اشاره می کنیم :

• • صنعت نفت گاز و پتروشیمی : در این صنعت کابل های برق برای تامین برق تجهیزات و ماشین آلات در پالایشگاه ها سکوهای نفتی واحدهای پتروشیمی و خطوط لوله انتقال نفت و گاز استفاده می شوند. به دلیل شرایط سخت محیطی در این صنایع از کابل های مقاوم در برابر روغن مواد شیمیایی حرارت و شعله استفاده می شود. به عنوان مثال کابل های ضد انفجار و مقاوم در برابر حریق از جمله کابل های مورد استفاده در این صنعت هستند.
  • صنعت نیروگاهی : در نیروگاه های حرارتی آبی بادی و خورشیدی کابل های برق برای انتقال برق تولیدی از ژنراتورها به پست های برق و شبکه های انتقال نیرو استفاده می شوند. در این کاربردها از کابل های فشار متوسط و قوی با قابلیت اطمینان بالا و مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی استفاده می شود.
  • صنعت ساختمان و ساخت و ساز : در ساختمان های مسکونی تجاری و اداری کابل های برق برای توزیع برق داخلی سیستم های روشنایی سیستم های گرمایش و سرمایش آسانسورها و سایر تجهیزات الکتریکی استفاده می شوند. در این کاربردها از کابل های فشار ضعیف با ایمنی بالا و نصب آسان استفاده می شود. کابل های ساختمانی NYY و NYMHY از جمله کابل های پرکاربرد در این صنعت هستند.
  • صنعت حمل و نقل : در صنعت حمل و نقل کابل های برق در راه آهن مترو فرودگاه ها و بنادر برای تامین برق سیستم های سیگنالینگ روشنایی تجهیزات برقی و الکترونیکی استفاده می شوند. در این کاربردها از کابل های مقاوم در برابر لرزش رطوبت و شرایط سخت محیطی استفاده می شود. کابل های خاص برای سیستم های ریلی و کابل های دریایی از جمله کابل های مورد استفاده در این صنعت هستند.
  • صنعت تولید و کارخانجات : در کارخانجات و واحدهای تولیدی کابل های برق برای تامین برق ماشین آلات صنعتی خطوط تولید سیستم های اتوماسیون و روشنایی صنعتی استفاده می شوند. در این کاربردها از کابل های فشار ضعیف متوسط و قوی با قابلیت اطمینان بالا و مقاومت در برابر شرایط سخت صنعتی استفاده می شود. کابل های قدرت کابل های کنترل و کابل های ابزار دقیق از جمله کابل های پرکاربرد در این صنعت هستند.
  • صنعت مخابرات و فناوری اطلاعات : در این صنعت کابل های برق برای تامین برق تجهیزات مخابراتی مراکز داده شبکه های کامپیوتری و سیستم های ارتباطی استفاده می شوند. در این کاربردها از کابل های فشار ضعیف با کیفیت بالا و قابلیت اطمینان بالا استفاده می شود.

کابل 2*6، کاربردی ترین کابل در صنعت و ساختمان

کابل 2*6، که از دو رشته سیم با سطح مقطع 6 میلی‌متر مربع تشکیل شده است، کاربردهای متنوعی در صنعت برق و ساختمان دارد.
این کابل عمدتاً برای سیم‌ کشی سیستم‌ های روشنایی با توان بالا، تغذیه پریزهای برق، و اتصال لوازم خانگی پرمصرف مانند کولرهای گازی، آبگرمکن‌ های برقی و اجاق گازهای برقی استفاده می‌شود. همچنین، از کابل 2*6 در سیم‌ کشی تابلوهای برق صنعتی و انتقال جریان برق در مسافت‌ های کوتاه نیز کاربرد دارد.

اجزای اصلی کابل برق و اصول عملکرد آنها

هر کابل برق از اجزای اصلی زیر تشکیل شده است که عملکرد صحیح و ایمن کابل به کیفیت و عملکرد این اجزا بستگی دارد :

• هادی (Conductor) : هادی قسمت اصلی کابل است که جریان الکتریکی را از خود عبور می دهد. معمولاً از مس یا آلومینیوم به دلیل رسانایی الکتریکی بالا استفاده می شود. هادی ها می توانند به صورت تک رشته (Solid) یا چند رشته (Stranded) باشند که نوع چند رشته انعطاف پذیری بیشتری دارد. انتخاب جنس و سطح مقطع هادی بر اساس جریان نامی و افت ولتاژ مجاز مدار تعیین می شود.
• عایق (Insulation) : عایق لایه ای است که هادی را احاطه کرده و از نشتی جریان الکتریکی به بیرون و اتصال کوتاه بین هادی ها جلوگیری می کند. مواد عایقی معمولاً از پلیمرهای پلاستیکی مانند پلی وینیل کلراید (PVC) پلی اتیلن (PE) پلی اتیلن کراس لینک شده (XLPE) و لاستیک ساخته می شوند. انتخاب نوع عایق به ولتاژ کاری کابل دمای محیط و شرایط نصب بستگی دارد. XLPE به دلیل خواص الکتریکی و حرارتی بهتر در کابل های فشار متوسط و قوی به طور گسترده استفاده می شود.
• روکش (Sheath) : روکش لایه بیرونی کابل است که از اجزای داخلی کابل در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت مواد شیمیایی ضربه و سایش محافظت می کند.
  روکش ها معمولاً از PVC پلی اتیلن یا لاستیک ساخته می شوند و می توانند دارای ویژگی های ضد شعله یا مقاومت در برابر اشعه UV باشند.
• زره (Armour) : زره لایه ای محافظتی است که در برخی از کابل ها برای افزایش مقاومت مکانیکی کابل در برابر ضربه فشار و کشش استفاده می شود.
  زره معمولاً از سیم های فولادی گالوانیزه یا نوارهای فولادی ساخته می شود و در کابل هایی که در محیط های سخت نصب می شوند یا نیاز به حفاظت مکانیکی بالا دارند کاربرد دارد.
• اسکرین (Screen) : اسکرین لایه ای رسانا است که در برخی از کابل های فشار متوسط و قوی برای کنترل میدان الکتریکی و کاهش تداخل الکترومغناطیسی (EMI) استفاده می شود. اسکرین معمولاً از سیم های مسی یا نوارهای مسی ساخته می شود و به زمین متصل می گردد.

اصول عملکرد کابل برق بر مبنای انتقال جریان الکتریکی از طریق هادی و ایزولاسیون الکتریکی توسط عایق استوار است. جریان الکتریکی با عبور از هادی انرژی الکتریکی را از مبدا به مقصد منتقل می کند. عایق از نشت جریان به بیرون و ایجاد اتصال کوتاه جلوگیری می کند. سایر اجزا مانند روکش زره و اسکرین نقش محافظتی و بهبود عملکرد کابل را ایفا می کنند.

استانداردهای بین المللی کابل های برق

کابل های برق بر اساس استانداردهای بین المللی و ملی طراحی تولید و تست می شوند. رعایت این استانداردها کیفیت ایمنی و قابلیت اطمینان کابل ها را تضمین می کند. برخی از مهم ترین استانداردهای بین المللی کابل های برق عبارتند از :

• IEC ۶۰۵۰۲ : استانداردی برای کابل های برق با عایق اکسترود شده برای ولتاژهای ۱ کیلوولت تا ۳۰ کیلوولت. این استاندارد مشخصات فنی روش های آزمون و الزامات مربوط به کابل های فشار متوسط را تعیین می کند.
• IEC ۶۰۸۴۰ : استانداردی برای کابل های برق با عایق اکسترود شده برای ولتاژهای بالاتر از ۳۰ کیلوولت تا ۱۵۰ کیلوولت (Um = ۱۷۰ کیلوولت). این استاندارد مشخصات فنی روش های آزمون و الزامات مربوط به کابل های فشار قوی را تعیین می کند.
• IEC ۶۰۲۲۸ : استانداردی برای هادی های کابل های عایق دار. این استاندارد مشخصات فنی و کلاس بندی هادی های مسی و آلومینیومی مورد استفاده در کابل های برق را تعیین می کند.
• IEC ۶۰۳۳۲ : مجموعه ای از استانداردها برای آزمون مقاومت کابل ها در برابر شعله. این استانداردها روش های آزمون و معیارهای قبولی برای کابل های مقاوم در برابر شعله را تعیین می کنند.
• IEC ۶۰۷۵۴ : مجموعه ای از استانداردها برای آزمون گازهای خورنده و سمی متصاعد شده در هنگام سوختن کابل ها. این استانداردها روش های آزمون و معیارهای قبولی برای کابل های بدون هالوژن (LSZH) را تعیین می کنند.

شرکت افق البرز در تولید کابل های برق خود استانداردهای بین المللی و ملی را به دقت رعایت می کند و محصولات خود را مطابق با این استانداردها تولید و عرضه می نماید.

تکنولوژی های پیشرفته در تولید کابل برق

صنعت کابل برق به طور مداوم در حال پیشرفت و نوآوری است. تکنولوژی های پیشرفته ای در تولید کابل های برق به کار گرفته می شوند که منجر به بهبود عملکرد افزایش طول عمر کاهش تلفات و افزایش ایمنی کابل ها می شود. برخی از این تکنولوژی ها عبارتند از :

• استفاده از عایق XLPE : عایق پلی اتیلن کراس لینک شده (XLPE) به دلیل خواص الکتریکی و حرارتی بهتر نسبت به PVC به طور گسترده در کابل های فشار متوسط و قوی استفاده می شود. XLPE دارای مقاومت حرارتی بالاتر استحکام دی الکتریک بالاتر و طول عمر بیشتر است.
• کابل های هوشمند و سیستم های پایش وضعیت : کابل های هوشمند با حسگرهای داخلی و سیستم های پایش وضعیت امکان مانیتورینگ آنلاین وضعیت کابل را فراهم می کنند.
  این سیستم ها می توانند دما جریان ولتاژ و سایر پارامترهای کابل را به طور مداوم اندازه گیری و ثبت کنند و در صورت بروز هرگونه مشکل یا نقص فنی هشدار دهند.
  این تکنولوژی به بهبود قابلیت اطمینان و افزایش عمر مفید کابل ها کمک می کند.
• نانوتکنولوژی در مواد کابل : استفاده از نانومواد در ساختار کابل ها می تواند خواص مکانیکی الکتریکی و حرارتی مواد را بهبود بخشد. به عنوان مثال افزودن نانوذرات به مواد عایقی می تواند استحکام دی الکتریک و مقاومت حرارتی عایق را افزایش دهد.
• کابل های فوق رسانا : کابل های فوق رسانا با استفاده از مواد فوق رسانا می توانند جریان الکتریکی را بدون هیچگونه تلفات مقاومتی منتقل کنند. این تکنولوژی هنوز در مراحل توسعه است اما پتانسیل بالایی برای انتقال انرژی با راندمان بسیار بالا دارد.
• کابل های فیبر نوری ترکیبی : کابل های فیبر نوری ترکیبی علاوه بر هادی های برق دارای فیبرهای نوری نیز هستند. این کابل ها امکان انتقال همزمان برق و داده را فراهم می کنند و در کاربردهایی مانند شبکه های هوشمند برق و سیستم های مخابراتی کاربرد دارند.

نکات فنی مهم در انتخاب و نصب کابل برق

انتخاب و نصب صحیح کابل برق برای اطمینان از عملکرد ایمن و پایدار سیستم الکتریکی بسیار مهم است. در هنگام انتخاب و نصب کابل برق باید به نکات فنی زیر توجه کرد :

• انتخاب نوع کابل مناسب : نوع کابل باید بر اساس ولتاژ کاری جریان نامی شرایط محیطی نوع کاربرد و استانداردهای مربوطه انتخاب شود.
• محاسبه سطح مقطع هادی : سطح مقطع هادی باید بر اساس جریان نامی مدار طول مسیر کابل افت ولتاژ مجاز و دمای کارکرد محاسبه شود. محاسبات باید مطابق با استانداردهای مهندسی برق انجام شود.
• رعایت ظرفیت جریان مجاز کابل : جریان عبوری از کابل نباید از ظرفیت جریان مجاز کابل تجاوز کند. ظرفیت جریان مجاز کابل به نوع کابل روش نصب دمای محیط و عوامل دیگر بستگی دارد.
• انتخاب روش نصب مناسب : روش نصب کابل باید بر اساس شرایط محیطی نوع کابل و الزامات پروژه انتخاب شود. روش های نصب شامل نصب هوایی نصب زمینی نصب در کانال نصب در سینی کابل و نصب مستقیم در خاک می باشد.
• اجرای صحیح اتصالات کابل : اتصالات کابل باید به صورت محکم و ایمن و با استفاده از اتصالات مناسب (مانند سرکابل مفصل و ترمینال) انجام شود. اتصالات نامناسب می تواند منجر به افزایش مقاومت اتصال گرم شدن و آتش سوزی شود.
• رعایت الزامات ایمنی و استانداردهای نصب : نصب کابل باید مطابق با الزامات ایمنی و استانداردهای ملی و بین المللی انجام شود. رعایت فاصله های ایمنی حفاظت از کابل در برابر آسیب های مکانیکی و الکتریکی و اجرای صحیح سیستم ارتینگ از جمله موارد مهم در نصب ایمن کابل برق هستند.
• آزمایش و تست کابل پس از نصب : پس از نصب کابل باید آزمایش های لازم (مانند آزمایش مقاومت عایقی آزمایش ولتاژ بالا و آزمایش پیوستگی هادی) برای اطمینان از صحت نصب و عملکرد صحیح کابل انجام شود.

نتیجه گیری

کابل های برق شرکت افق البرز با تنوع بالا کیفیت مطلوب و رعایت استانداردهای بین المللی نقش مهمی در تامین انرژی الکتریکی صنایع مختلف و زیرساخت های کشور ایفا می کنند.
شناخت انواع کابل ها اجزای اصلی استانداردهای مربوطه و نکات فنی مهم در انتخاب و نصب برای مهندسان تکنسین ها و متخصصان صنعت برق ضروری است.
با انتخاب و استفاده صحیح از کابل های برق افق البرز می توان از عملکرد ایمن پایدار و مطمئن سیستم های الکتریکی اطمینان حاصل نمود.

پرسش و پاسخ متداول

۱. چه نوع کابلی برای روشنایی منزل مناسب است؟

برای روشنایی منزل معمولاً از کابل های فشار ضعیف مانند کابل های NYMHY با سطح مقطع مناسب بر اساس جریان مصرفی استفاده می شود. این کابل ها انعطاف پذیر و نصب آسانی دارند و برای سیم کشی داخلی ساختمان مناسب هستند.

۲. تفاوت کابل NYY و NYMHY چیست؟

کابل NYY یک کابل با عایق و روکش PVC است که مقاومت مکانیکی بالاتری نسبت به کابل NYMHY دارد و برای نصب ثابت و در محیط های بیرونی مناسب است.
کابل NYMHY یک کابل انعطاف پذیر با عایق PVC و روکش PVC است که برای سیم کشی داخلی و اتصالات متحرک مناسب تر است.

۳. چگونه می توان ظرفیت جریان مجاز یک کابل را تعیین کرد؟

ظرفیت جریان مجاز یک کابل به عوامل مختلفی از جمله نوع کابل سطح مقطع هادی روش نصب دمای محیط و تعداد رشته های کابل بستگی دارد.
برای تعیین دقیق ظرفیت جریان مجاز باید به جداول ظرفیت جریان مجاز کابل ها در استانداردهای مربوطه مراجعه کرد و یا از نرم افزارهای مهندسی برق استفاده نمود.
همچنین در نظر گرفتن ضرایب تصحیح بر اساس شرایط محیطی و نصب نیز ضروری است.